Bilimsel kuramın özellikleri şunlardır:
a. Zihnin kavramsal bir ürünü olup iyi kurulmuş kavramlara dayanır. Burada önemli olan. kuramın kendisiyle çelişmemesi. tutarlı olması ve dayandığı (daha önce var olan) olgularla tam uyumlu olmasıdır.
b. Bilimsel kuram, kesin bilgiye zıt olarak varsayımlarla (hipotezlerle) yapılan bir inşadır. Uygulamadan ve pratikten bağımsızdır. Deneyle doğrulanamayan kuramı ar pratiğe geçmez, bunların doğruluğu şüphelidir. Örneğin: Darwin teorisi gibi.
c. Kuram, olgusal ilişkileri açıklamayı hedefler: olgularla daima ilgilidir.
ç. Kuramda varsayım (hipotez) vardır, ama o. varsayımdan ibaret değildir. Çünkü varsayım (hipotez), doğruluğu kabul edilerek temele konulmuş bir ilke, bir önermedir. Halbuki kuram, bu tarz birçok önermeden meydana gelmiştir.
d. Bilimsel kuram, gözlem ve deneyle test edilip doğrulanabilir.
e. Bilimsel kuram, belli bir alana ait verileri mantıki olarak sistemleştirir. Bu, onun dedüktif (çıkarımcı) özelliğini ortaya koyar. Bilimsel kuram; bilimsel yasadan, doğa yasalarından ve toplumsal yasalardan yararlanılarak geliştirilir. Şimdi bu üç kavramı görelim:
Bilimsel yasa: Olaylar arasındaki düzenli bağlantıyı ortaya koyan genel önerme veya olayların akışındaki değişmezlik ve zorunluluğu bildiren kuraldır. Örneğin: "Su 100 derecede kaynar.". "ısınan cisimler genleşir." önermeleri hem doğa yasası hem de bilimsel yasadır.
Doğa yasası: Olgular selinin akışına dayanarak ulaşılan genel yargılardır.
Toplumsal yasa: Devlet tarafından toplumsal düzeni ve toplumdaki insan ilişkilerini kurup geliştirmek amacıyla konulmuş genel kurallardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder